W tym artykule wyjaśnimy czym jest filtracja i jakie mamy najważniejsze rodzaje filtracji, nie filtrów, a filtracji czyli mechanizmu filtrowania wody. Każdy z tych typów filtracji realizowany jest przez różne media filtracyjne i każdy z tych typów filtracji ma inne zadanie w akwarium. O filtrach i ich rodzajach piszemy w artykule Jaki filtr do akwarium
Słowo filtracja w akwarystyce jest niezaprzeczalnie najważniejszym terminem jaki każdy akwarysta powinien opanować i jednocześnie i niestety najbardziej zaniedbanym tematem przez początkujących akwarystów i wielu sprzedawców w sklepach akwarystycznych i zoologicznych.
W akwarystyce możemy wyodrębnić 3 najważniejsze rodzaje filtracji
- Filtracja biologiczna
- Filtracja mechaniczna
- Filtracja chemiczna
Filtracja biologiczna
Filtracja biologiczna to najważniejszy element filtracji bez którego nie może istnieć akwarium! Filtracja biologiczna to filtracja wody przez mikro organizmy i bakterie. Wśród tych bakterii jest wiele szczepów i gatunków jak nitrosomonas sp., nitrobacter sp., nitrospira sp. itd ale nie jest to teraz istotne, o szczepach bakteri będzie w kolejnym artykule. Ważne jest na tym etapie uzmysłowienie sobie, że mikroorganizmy jak bakterie, mikroskopijne, niewidzialne żyjątka bardzo skutecznie filtrują wodę czyli oczyszczają ją ze szkodliwych związków i toksyn jak np amoniak (NH3/NH4), czy azotyny (NO2), które są "usuwane" z wody przez bakterie tlenowe (nitryfikacyjne.) Są również inne szczepy bakterii tlenowych jak i bakterie beztlenowe i rożne ich szczepy ale o tym również w innym artykule.
Filtracja mechaniczna
Filtracja mechaniczna to element filtracji akwarium który jest dodatkiem dla filtracji biologicznej a nie wymogiem. Filtracja mechaniczna to nic innego jak mechaniczne filtrowanie wody. W akwarium odbywa się za pomocą wkładów do filtracji mechanicznej jak rożnego rodzaju gąbki, waty, włókniny i inne media i wkłady do tego celu. Filtracja mechaniczna polega na oczyszczaniu wody z wizualnych zanieczyszczeń jak np szczątki pokarmu, roślin, i inne cząsteczki organiczne unoszące się w wodzie, które widzimy gołym okiem. Można by ją porównać do przelewania filiżanki kawy z fusami przez gazę, kawa przeleci, fusy czyli nasze zanieczyszczenia zostaną wy-filtrowane mechaniczne i osiądą na gazie.
Filtracja chemiczna
Filtracja chemiczna to element filtracji który może być stosowany dodatkowo do filtracji biologicznej i mechanicznej w celu realizowania wyśrubowanych zadań, nie jest wymogiem. Filtracja chemiczna odbywa się poprzez specjalistyczne wkłady i media do tego celu. Termin ten określa filtrowanie wody inne niż filtracja biologiczna czy mechaniczna. Filtracja chemiczna może być realizowana za pomocą szeregu produktów do tego celu np specjalistycznych węgli, żywic, spieków z dodatkami i różnych mieszanek. Efekty filtracji chemicznej mogą być bardzo szerokie lub selektywne. Np możemy usunąć same azotany (No3) z wody, lub usunąć metale ciężkie z wody, lub usunąć fosforany (Po4) z wody lub usunąć zabarwienie wody itd itp.
Różnice miedzy poszczególnymi rodzajami filtracji
Efekt/funkcja | Filtracja biologiczna | Filtracja mechaniczna | Filtracja chemiczna |
Niezbędna w każdym akwarium | Tak | Nie | Nie |
Stabilizuje akwarium, wspiera cykl azotowy | Tak | Nie | Nie |
Oczyszcza wodę z amonu/amoniaku (NH3/NH4) | Tak | Nie | Tak |
Oczyszcza wodę z azotynów (NO2) | Tak | Nie | Tak |
Oczyszcza wodę z azotanów (NO3) | Tak (niewielki stopień) | Nie | Tak |
Oczyszcza wodę z siarkowodoru (H2S) | Tak | Nie | Tak |
Oczyszcza wodę z metali ciężkich (Zn, Cu, Pb) | Nie | Nie | Tak |
Oczyszcza wodę z fosforanów (PO4) | Nie | Nie | Tak |
Oczyszcza wodę po chlorowaniu przez wodociągi | Nie | Nie | Tak |
Oczyszcza akwarium z zalegających odpadów | Nie | Tak | Nie |
Zapobiega/usuwa białą wodę | Tak | Nie | Tak |
Zapobiega/usuwa mętną wodę | Tak (niewielki stopień) | Tak | Tak |
Zapobiega/usuwa zieloną wodę | Tak (zapobiega) | Nie | Tak (usuwa) |
Zapobiega/usuwa przebarwienia i barwniki z wody | Nie | Nie | Tak |
Zapobiega/redukuje glony | Tak | Nie | Tak (redukuje) |
Zapobiega/redukuje nieprzyjemny zapach | Tak | Nie | Tak |
Wpływa na życie/zdrowie fauny jak ryby, krewetki, ślimaki | Tak | Nie | Tak |
Wpływa na kondycję roślin akwariowych | Nie | Nie | Nie |
Zmienia potencjał redoks | Tak | Nie | Tak |